ósemki zęby mądrości

Ósemki – zęby mądrości?

SPIS TREŚCI
    Add a header to begin generating the table of contents

    Czym są ósemki nazywane zębami mądrości?

    Mimo że ósemki nazywane są zębami mądrości, ich obecność nie ma wpływu na nasz intelekt, a często stanowi źródło licznych problemów. Z medycznego punktu widzenia są one zbędne, ponieważ ich brak nie powoduje żadnych trudności w żuciu i rozdrabnianiu pokarmów. Niestety wyrzynanie ósemek bywa bolesne, a ich obecność może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak nieprawidłowe ułożenie w kości czy skomplikowana ekstrakcja. Czy warto leczyć zęby mądrości, czy lepiej je usunąć? To pytanie nurtuje wielu pacjentów. O opinię poprosiliśmy naszego eksperta w dziedzinie stomatologii.

    Dlaczego ósemki mogą sprawiać problemy?

    Ósemki, czyli trzecie zęby trzonowe, zyskały nazwę „zęby mądrości” ze względu na okres ich wyrastania, zazwyczaj między 17. a 25. rokiem życia, kiedy osiągamy dojrzałość. Jak wyjaśnia dr Paweł Strzępek, w niektórych przypadkach proces ten może trwać nawet do 40. roku życia, a u niektórych osób ósemki pozostają całkowicie zatrzymane w kości.

    Zmiany ewolucyjne w budowie szczęki spowodowały, że współczesne ósemki często nie mają wystarczającej przestrzeni w łuku zębowym, co prowadzi do ich niekorzystnego położenia. Mogą wyrastać w stronę policzka, powodując jego kaleczenie, lub stłaczać inne zęby, wywołując ich krzywienie. W takich przypadkach konieczna jest interwencja chirurga szczękowego, a często również ortodonty – tłumaczy lekarz dentysta Paweł Strzępek.
    awatar lek. dent. Paweł Strzępek
    lek. dent. Paweł Strzępek

    Ze względu na trudno dostępne położenie, ósemki są szczególnie podatne na próchnicę. Bakterie i resztki pokarmowe łatwiej zalegają w trudno dostępnych miejscach, co prowadzi do szybkiego rozwoju próchnicy, która może przenieść się na inne zęby.

    Nieprawidłowe wyrzynanie ósemek może przybierać różne formy:

    • Częściowe wyrzynanie – kiedy ząb mądrości jest częściowo przykryty dziąsłem, pod jego płatem gromadzą się bakterie, sprzyjając stanom zapalnym.

    • Zatrzymanie w kości – zęby te mogą naciskać na korzenie sąsiadujących zębów, wywołując stany zapalne, torbiele, ból skroniowo-żuchwowy, a nawet szczękościsk.

    Problematyczne ósemki często powodują powracające bóle głowy, nieprzyjemny zapach z ust oraz inne dolegliwości, dlatego ich stan powinien być regularnie monitorowany przez stomatologa.

    Kiedy usunąć zęby mądrości?

    W krajach Unii Europejskiej częściej podejmuje się decyzje o wczesnym usuwaniu ósemek. W wielu państwach zachodnich problematyczne zęby mądrości usuwa się profilaktycznie jeszcze przed 18. rokiem życia, aby uniknąć komplikacji w przyszłości.

    Decyzja o ekstrakcji ósemki zależy od problemów, jakie przysparza ząb. Jeżeli pojawi się na nim niewielka zmiana próchnicza, a ząb jest prawidłowo osadzony, można go leczyć. Natomiast w przypadku zęba zniszczonego przez próchnicę, którego jedynym rozwiązaniem byłoby leczenie kanałowe, lepiej zdecydować się na jego usunięcie” – wyjaśnia doktor Paweł Strzępek.
    awatar lek. dent. Paweł Strzępek
    lek. dent. Paweł Strzępek

    Usunięcie ósemek zaleca się również w sytuacjach, gdy:

    • Powodują stłaczanie innych zębów,

    • Częściowe wyrzynanie prowadzi do stanów zapalnych dziąseł,

    • Są nieprawidłowo ułożone, np. wrastają w policzek,

    • Utrudniają dopasowanie aparatu ortodontycznego lub protezy.

    W przypadku ósemek niewyrżniętych konieczność ekstrakcji zależy od ich położenia. Na przykład korona niewyrżniętego zęba może uciskać korzeń sąsiedniego zęba, powodując powikłania. W skrajnych przypadkach brak szybkiej reakcji może prowadzić do konieczności usunięcia zarówno ósemki, jak i siódemki.

    Dlatego tak ważne jest, aby ósemki były regularnie kontrolowane przez lekarza stomatologa – podkreśla lekarz dentysta Strzępek.
    awatar lek. dent. Paweł Strzępek
    lek. dent. Paweł Strzępek

    Kiedy usunąć zęby mądrości?

    Ekstrakcja prawidłowo wyrżniętej ósemki zazwyczaj przebiega szybko i bez komplikacji, podobnie jak usuwanie innych zębów. W niektórych przypadkach jednak zabieg może być bardziej skomplikowany. Problematyczne bywa położenie zęba, które często utrudnia dostęp lekarzowi stomatologowi. Dodatkowo ósemki mogą mieć nietypowy kształt lub liczbę korzeni, co również komplikuje zabieg.

    Najtrudniejsze są przypadki, w których ósemka tkwi głęboko w kości lub jest ułożona poziomo. W takich sytuacjach wymagane jest doświadczenie chirurga szczękowego. Należy jednak pamiętać, że każdy zabieg ekstrakcji odbywa się w znieczuleniu miejscowym, co eliminuje ból. Czasami, w zależności od skomplikowania zabiegu, konieczne jest założenie kilku szwów.

    Po zabiegu ekstrakcji, przynajmniej przez kilkanaście godzin, należy powstrzymać się od palenia papierosów, picia kawy i alkoholu oraz jedzenia i picia gorących potraw i napojów. Ważne jest również, aby unikać energicznego przepłukiwania jamy ustnej, aby nie usunąć skrzepu z rany. Brak skrzepu może prowadzić do bardzo bolesnej dolegliwości zwanej suchym zębodołem – tłumaczy dr Paweł Strzępek.
    awatar lek. dent. Paweł Strzępek
    lek. dent. Paweł Strzępek

    Aby zmniejszyć opuchliznę, zaleca się stosowanie zimnych okładów na policzek. Dyskomfort po zabiegu powinien ustąpić w ciągu kilku dni. Jeśli jednak ból utrzymuje się, pojawia się obrzęk lub gorączka, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

    Czy ósemki można przeszczepić?

    W pewnych sytuacjach zęby mądrości mogą zostać wykorzystane do przeszczepu. Zabiegi autotransplantacji, czyli wszczepienia ósemki w miejsce brakującego zęba, są jednak stosunkowo rzadkie. Najczęściej przeprowadza się je u młodych pacjentów, u których zalążek zęba znajduje się w odpowiednim stadium rozwoju, co zwiększa szanse na powodzenie zabiegu.

    Podczas autotransplantacji lekarz przenosi ząb mądrości w miejsce brakującego zęba trzonowego. Po przyjęciu przeszczepu pacjent zyskuje funkcjonalny ząb w miejscu wcześniej usuniętego. Choć metoda ta nie jest powszechna, może stanowić alternatywę dla implantów w specyficznych przypadkach.