Choć mówi się, że ósemki, to zęby mądrości, wcale nie dodają rozumu, a niestety mogą przysparzać wiele kłopotów. Są nam zupełnie zbędne, bo ich brak nie powoduje wcale problemów ani trudności z żuciem pokarmów ani z ich rozdrabnianiem, a tylko sprawiają ból w czasie wzrostu oraz mogą być źródłem wielu problemów związanych np. z nieprawidłowym ich ułożeniem w kości, jak również samą ekstrakcją, która może się okazać zabiegiem bardzo skomplikowanym. Po co właściwie nam ósemki i czy warto je leczyć czy nie lepiej jest je wyrywać, to pytanie zadaje sobie wiele osób. Zadaliśmy je również naszemu ekspertowi w dziedzinie stomatologii.
– Ósemki to trzecie zęby trzonowe, których nazwa – „zęby mądrości” wzięła się z faktu, że wyrastają jako ostatnie przeważnie między 17 a 25 rokiem życia, czyli w okresie w którym osiąga się dojrzałość. W przypadku niektórych osób wyżynanie się ósemek może trwać nawet do 40 roku życia. Są również osoby, u których ósemki nie wyżynają się wcale lecz pozostają zatrzymane w kości – wyjaśnia doktor Paweł Strzępek, właściciel Gabinetu Stomatologicznego ALBADENT w Rzeszowie. – Zmiany ewolucyjne w budowie szczęki spowodowały, że dziś ósemki z trudem się w niej mieszczą. Gdy w łuku zębowym jest zbyt mało miejsca, by mogły się prawidłowo wyrznąć, wyrastają wówczas w niekorzystnym położeniu np. rosnąc w stronę policzka i powodując jego kaleczenie lub stłaczają pozostałe zęby powodując ich krzywienie i wówczas wymagana jest interwencja lekarza chirurga szczękowego a później i ortodonty. Niestety ósemki są również zębami, które są szczególnie narażone na rozwój próchnicy. Ze względu na swoje położenie trudniej jest dokładnie je wyczyścić. Próchnica szybko może rozprzestrzenić się na pozostałe zęby – dodaje doktor Paweł Strzępek.
Zdarza się również, że ósemki wyrżną się tylko połowicznie lub zostają zatrzymane w dziąśle. W pierwszym przypadku, gdy ząb jest częściowo przykryty przez dziąsło, pod jego płatem mogą się gromadzić resztki pożywienia i bakterie, które sprzyjają powstawaniu stanu zapalnego. W przypadku ósemek całkowicie zatrzymanych, często są one źle ułożone i mogą naciskać na korzenie trzonowców. Wówczas wokół nich może stworzyć się stan zapalny lub torbiel. Zatrzymane ósemki mogą być również przyczyną powracających bólów głowy lub bólu skroniowo-żuchwowego, nieprzyjemnego zapachu z ust jak i nawet szczękościsku.
Kiedy usunąć zęby mądrości?
Wśród krajów Unii Europejskiej przodujemy pod względem posiadania zębów mądrości. Dla porównania w większości krajów UE i na zachodzie, wszystkie ósemki, które wyrosły nieprawidłowo usuwa się do 18 roku życia, by uniknąć komplikacji w przyszłości.
– Decyzja o ekstrakcji ósemki uzależniona jest od problemów jakie przysparza ząb. Jeżeli pojawi się na nim niewielka zmiana próchnicza, a ząb jest prawidłowo osadzony, można go leczyć. Jeżeli natomiast ząb jest zniszczony przez próchnicę i jedynym wyjściem było by leczenie kanałowe, lepiej jest go usunąć. Usunięcie ósemek zaleca się również w przypadku, gdy stłaczają one pozostałe zęby jak również wówczas, gdy częściowe ich wyrżnięcie powoduje stany zapalne dziąsła – wyjaśnia doktor Paweł Strzępek. – Kwalifikacją do ekstrakcji jest także nieprawidłowe ułożenie ósemek np. wówczas, gdy rosną krzywo np. wrastają w policzek jak również wtedy, gdy przez nie pojawiają się kłopoty z dopasowaniem aparatu ortodontycznego lub protezy.W przypadku ósemek nie wyrżniętych, to czy konieczne będzie usuwanie ósemek zależne jest od ich ułożenia. Gdy np. korona nie wyrżniętego zęba uciska korzeń sąsiadującego zęba, może to powodować powikłania w siódemce. W niektórych przypadkach, gdy zbyt późno zareagujemy na problem, konieczna może być nawet ekstrakcja obu zębów. Dlatego też zaleca się, by ósemki były pod stałą kontrolą lekarza stomatologa.
Ekstrakcja ósemki
Ekstrakcja prawidłowo wyrżniętej ósemki może pójść szybko i bezproblemowo, tak jak w przypadku usuwania innych zębów. Niestety zdarzają się sytuacje, gdy zabieg jest bardziej skomplikowany. W przypadku zębów mądrości problematyczne jest bowiem samo ich ułożenie – lekarz stomatolog ma do nich utrudniony dostęp, często również mają nietypowy kształt i liczbę korzeni. Najtrudniejsze są zabiegi w trakcie których trzeba usunąć ósemkę, która tkwi głęboko w kości lub jest np. ułożona poziomo. Pacjenci nie muszą się jednak obawiać bólu. Każdy zabieg ekstrakcji odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Niekiedy po zabiegu konieczne jest założenie kilku szwów.
– Po zabiegu ekstrakcji przynajmniej przez kilkanaście godzin należy powstrzymać się od palenia papierosów, picia kawy i alkoholu oraz jedzenia i picia gorących potraw i napojów. Nie należy również energicznie przepłukiwać jamy ustnej, by z rany nie usunąć skrzepu. W przeciwnym razie pacjent naraża się na bardzo bolesną dolegliwość nazywaną „suchym zębodołem”. – wyjaśnia doktor Paweł Strzępek. – Aby zmniejszyć opuchliznę, warto przykładać do policzka zimne okłady. Dyskomfort po zabiegu powinien ustąpić w ciągu kilku dni, jeżeli jednak ból będzie się utrzymywał, pojawi się obrzęk lub gorączka, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Ósemki można przeszczepić
W niektórych przypadkach zęby mądrości mogą przydać się do przeszczepu. Zabiegi autotransplantacji, czyli wszczepienia ósemki w miejsce wyrwanego zęba przeprowadza się, choć bardzo rzadko. Wykonywane są z reguły u młodych osób ze względu na fakt, że łatwiej się przyjmują. W trakcie zabiegu lekarz przenosi zalążek zęba mądrości, który jest w odpowiednim stadium rozwoju w miejsce brakującego zęba trzonowego. Gdy przeszczep zostaje przyjęty możemy cieszyć się nowym zębem w miejscu usuniętego.
Gabinet Stomatologiczny ALBADENT w Rzeszowie, lekarz stomatolog Paweł Strzępek
Chirurgiczne usuwanie zębów, usuwanie ósemek, chirurg szczękowy Rzeszów