Opublikowano 29 stycznia 2024 r.
lek. stom. Paweł Strzępek
Czym są afty i jak wyglądają?
Afty są to niewielkie, ale bardzo bolesne owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej wywołane wirusami. Pokryte są białym nalotem oraz otoczone zapalnym, rumieniowatym obrzeżem. Mogą się one pojawiać pojedynczo lub w grupach na języku, podniebieniu miękkim i błonie śluzowej policzków lub warg. Afty mogą mieć średnicę od 1 mm nawet do 2 cm, jednakże zazwyczaj nie są większe niż 5 mm.
Jakie są przyczyny powstawania aft w jamie ustnej?
Do najczęstszych przyczyn powstawania aft zaliczamy:
- obniżona odporność organizmu,
- choroby zębów – próchnica, kamień nazębny, wyrzynające się ósemki itp.
- niewłaściwa higiena jamy ustnej,
- jedzenie brudnymi sztućcami, jedzenie nieumytych warzyw i owoców, a także złe nawyki, np.: obgryzanie paznokci czy też gryzienie długopisów/ołówków,
- mechaniczne uszkodzenia jamy ustnej, na przykład skaleczenia występujące po świeżej skórce chleba albo ukłucia szczoteczką do zębów (często występuje po zmianie szczoteczki na nową),
- alergia,
- niewłaściwie dopasowana proteza,
- przyjmowanie silnych antybiotyków.
Jakie są objawy aft?
Na początku stanu zapalnego na śluzówce pojawiają się małe pęcherzyki wypełnione płynem, po pęknięciu tworzą okrągłe owrzodzenia, które po 1-2 dniach pokrywają się białym nalotem.
W przypadku małych aft towarzyszącym objawem może być powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Bolesne owrzodzenia dają objawy przez 4-8 dni. Natomiast w przypadku dużych aft mogą powstawać nawet 3-4 głębokie nadżerki na błonie śluzowej, które po wygojeniu, czyli po około 4 tygodniach, pozostawiają blizny.
Afty — jak przebiega leczenie?
Afty zazwyczaj znikają samoistnie po 1-4 tygodniach. Jeśli pomimo starannego przestrzegania zasad higieny jamy ustnej afty nie znikają, trzeba koniecznie skontaktować się ze stomatologiem. Lekarz może zalecić stosowanie płukanek, maści odkażającej śluzówkę jamy ustnej lub leki przeciwwirusowe. Dodatkowo stomatolog może zaproponować leczenie laserem biostymulacyjnym, dzięki któremu objawy ustają już po 1-2 dniach, a afta zamyka się po 3-4- dniach. Cięższe postaci aft mogą niestety wymagać leczenia sterydami lub antybiotykami, gdy dojdzie dodatkowo do bakteryjnego nadkażenia zmiany.
Aftowe zapalenie jamy ustnej — jak zapobiegać?
Istnieją również domowe sposoby łagodzenia objawów zapalenie aftowego jamy ustnej. Niestety te sposoby nie zabezpieczą nas przed wystąpieniem tej dolegliwości w przyszłości.
Oto one:
- Przykładanie do afty świeżo zaparzony i przestudzony woreczek herbaty. Zawarta w herbacie tanina działa wysuszająco oraz zmniejsza ból.
- Płukanie jamy ustnej 2-3 dziennie odwarem wody różanej, którego zadaniem jest zmniejszanie stanu zapalnego. Inne zioła, które mogą być stosowane w leczeniu aft to: liść maliny, rumianek, łopian lekarski, szałwia.
- Płukanie jamy ustnej łagodnym roztworem soli – pół łyżeczki soli rozpuszczonej w szklance ciepłej wody.
- Nakładanie sporej porcji oleju kokosowego za pomocą czystych rąk lub wacika kosmetycznego – olej kokosowy ma właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne.
- Odkażenie rany wodą utlenioną, NIE SPIRYTUSEM!
lek. stom. Paweł Strzępek